2297501182 Aφαίας 163, Αίγινα aeginacruises@gmail.com
hero image

 


Κρουαζιέρες στα νησιά του Σαρωνικού

___

Αίγινα

 

Η Αίγινα είναι νησί του Σαρωνικού κόλπου, ενώ την ίδια ονομασία έχει η πρωτεύουσα και κύριος λιμένας του νησιού. Κατά την αρχαιότητα αποτελούσε εποικιστικό κέντρο Πελοποννησίων, Αιγαιατών και Μυρμιδόνων. Αργότερα, συμμετείχε μαζί με άλλες ναυτικές πόλεις στο θεσμό της Αμφικτυονίας της Καλαυρίας, πήρε μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και κατά την κλασική εποχή έγινε μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας.

Η Αίγινα βρίσκεται στο κέντρο του Σαρωνικού Κόλπου, περιβαλλόμενη από το Αγκίστρι, τα Μέθανα, την Τροιζήνα, τον Πόρο και της ακτές της ηπειρωτικής Αττικής. Με συνολικό εμβαδόν 82,63 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί του Αργοσαρωνικού. Το μήκος των ακτών της είναι 57 χλμ και έχει σχήμα σχεδόν ισόπλευρου τριγώνου. Το ΒΑ άκρο της απέχει 10,5 ναυτικά μίλια από το στόμιο του λιμένα Πειραιώς, το ΒΔ απέχει 12 ναυτικά μίλια από το Τραχήλι της Επιδαύρου και το Ν άκρο της απέχει 9 ναυτικά μίλια από την βόρεια είσοδο του Πόρου. 

Το έδαφός της είναι κυρίως ηφαιστειογενές με τις βόρειες περιοχές να αποτελούνται από ιζηματογενή πετρώματα και τις νότιες από εκρηξιγενή. Αποτελείται από χαμηλούς λόφους και κάποιες πεδινές εκτάσεις. Το ψηλότερο βουνό είναι το Όρος με ύψος 532 μέτρα ενώ δεν έχει ποτάμια και γενικά τρεχούμενο νερό. Η πανίδα του νησιού αποτελείται από τρυγόνια, λαγούς, αγριοκούνελα και αλεπούδες ενώ η χλωρίδα από αγριελιές, πουρνάρια, φρύγανα, ράμνους και φιλίκια.Το κλίμα είναι μεσογειακό και ξηρό με περιορισμένες βροχοπτώσεις.

Σύμφωνα με την μυθολογία η Αίγινα οφείλει την ονομασία της στην κόρη του Θεού Ασωπού Αίγινα, την οποία ερωτεύτηκε ο Δίας και την απήγαγε στο νησί Οινώνη που μετονομάστηκε σε Αίγινα. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο η Αίγινα υπήρξε αποικία της Επιδαύρου. Η στρατηγική της θέση κατά την αρχαιότητα φαίνεται ότι ήταν ο λόγος που κατοικήθηκε πριν από το 3.500 π.Χ. Στην περιοχή Κολώνα, πάνω σε χαμηλό λόφο, έχει εντοπιστεί οικισμός της πρωτοελλαδικής εποχής (περίπου 2500-1600 π.Χ.). Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζουν τα διοικητικά κτίρια, όπως η οικία στον Βράχο και η λίγο μεταγενέστερη Λευκή Οικία. Στη συνέχεια, περί το 2200-2050 π.Χ. ο οικισμός επεκτείνεται με περίκεντρο τρόπο και οχυρώνεται. Σε ανασκαφές που έχουν γίνει, έχουν βρεθεί Μινωικά κεραμικά του 2000 π.Χ. περίπου, όπως και κοσμήματα από χρυσό που ανήκουν στη ύστερη περίοδο της Μυκηναϊκής τέχνης, τα οποία συνηγορούν στην εκδοχή της διατήρησης του μυκηναϊκού πολιτισμού για μερικές γενιές μετά την κάθοδο των Δωριέων, οι οποίοι φαίνεται να κατέκτησαν το νησί περί το 950 π.Χ.

Τον 7ο αιώνα π.Χ. η Αίγινα συμμετείχε στην πολιτική ομοσπονδία υπό την ονομασία Αμφικτιονία της Καλαυρίας μαζί με την Αθήνα, το Βοιωτικό Ορχομενό, την Τροιζήνα, την Ερμιόνη, την Ναυπλία και την Πρασίη, με σκοπό την πάταξη της ακμάζουσας πειρατείας στο Αιγαίο, λόγω της παρακμής των Μυκηναίων. Κατά την αρχαϊκή εποχή (734 - 459 π.Χ.) η Αίγινα γνώρισε μεγάλη ακμή εξελισσόμενη σε σημαντική ναυτική και εμπορική δύναμη της εποχής αναπτύσσοντας εξαγωγικό εμπόριο πήλινων αγγείων και αρωμάτων εγχώριας παραγωγής. Οι Αιγινήτες υπήρξαν οι πρώτοι που έκοψαν ασημένια νομίσματα στον ελλαδικό χώρο, λίγες δεκαετίες μετά την επινόηση του νομίσματος από τους Λυδούς. Να σημειωθεί ότι οι Αιγινήτες είχαν σημαντικά συμφέροντα στον Ελλήσποντο ενώ ήταν μέτοχοι στον εμπορικό σταθμό της αιγυπτιακής πόλης Ναυκράτιδος.

 

Η ναυτική πρωτοκαθεδρία της Αίγινας και η εδραίωση της ολιγαρχικής παράταξης στην εξουσία αποτελούσε εμπόδιο στις επιδιώξεις της Αθήνας με αποτέλεσμα ήδη από τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. να παρατηρείται ένταση στις σχέσεις μεταξύ τους. Αν και κατά τους Μηδικούς Πολέμους είχαν υποστηρίξει τον Δαρείο, στους Περσικούς Πολέμους συνασπίστηκαν με τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις λαμβάνοντας μαζί με τους Αθηναίους τα πρωτεία. Μετά το τέλος του πολέμου η Αίγινα συνασπίστηκε με την Σπάρτη και την Κόρινθο με αποτέλεσμα να επέλθει οριστική σύγκρουση με την Αθήνα, η οποία και επιτέθηκε στα 458 π.Χ. εναντίον της Αίγινα. Στη ναυμαχία που ακολούθησε οι Αιγινήτες ηττήθηκαν και η πρωτεύουσά τους καταλήφθηκε. Απότοκος της ήττας ήταν το γκρέμισμα των τειχών της πόλης, η παράδοση των πλοίων και η επιβολή φόρου υποτέλειας. Κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431 - 404 π.Χ) οι Αιγινήτες εκδιώχθηκαν στην Πελοπόννησο για να επιστρέψουν μόνο μετά το τέλος του πολέμου.

Στα χρόνια που ακολούθησαν η Αίγινα απώλεσε κάθε αίγλη της καταλήγοντας διαδοχικά στους Αιτωλούς, τους Περγαμηνούς και τους Ρωμαίους. Σύμφωνα με τον Παυσανία, που πέρασε από το νησί το 150 μ.Χ., στην Αίγινα δεν υπήρχε τίποτα αξιόλογο ενώ το ιστορικό λιμάνι του είχε παραχωθεί εντελώς. Λόγω των επιδρομών των Γότθων και των Ερούλων στην Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο, μεγάλοι πληθυσμοί μετακινήθηκαν στην Αίγινα, η οποία γνώρισε μια δεύτερη ακμή. Κατά τον 10ο αιώνα οι επιδρομές των πειρατών ανάγκασαν έναν μέρος των κατοίκων να μεταναστεύσει ενώ τότε πραγματοποιήθηκε και η μεταφορά της πρωτεύουσας στην ενδοχώρα και συγκεκριμένα στην Παλαιά Χώρα.Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 12ου αιώνος  όταν η πειρατεία γενικεύεται σε μεγάλο βαθμό, λόγω της αποφάσεως του Ιωάννου Β' Κομνηνού (κατόπιν εισηγήσεως προς αυτόν του «Ιωάννου του εκ Προύτζης») να διακόψει τα κονδύλια προς το ναυτικό, η Αίγινα γίνεται βασικό ορμητήριο των πειρατών, ιδίως για τις επιθέσεις τους προς την Αττική, τους κατοίκους της οποίας τρομοκρατούν αρπάζοντας υλικά αγαθά, ζώα, ανθρώπους για σκλάβους ή για λύτρα, και βεβαίως σκοτώνουν πολλούς κατοίκους συχνά με βασανιστικό τρόπο ή απλώς τους ακρωτηριάζουν. Ο δε Μητροπολίτης των Αθηνών Μιχαήλ Χωνιάτης, ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο χαρακτηρίζει την Αίγινα ως «φωλιά των πειρατών»

Εν συνεχεία η Αίγινα υποτάχθηκε από τους Φράγκους , τους Καταλανούς , τους Ενετούςκαι τους Οθωμανούς  Η σημαντικότερη όμως καταστροφή πραγματοποιήθηκε από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, ο οποίος λεηλάτησε την πρωτεύουσα και αιχμαλώτισε περί τους 4.000 με 7.000 χιλιάδες Αιγινήτες. Στο τέλος του 18ου αιώνα οι Αιγηνίτες εγκατέλειψαν την Παλιά Χώρα και εγκαταστάθηκαν στην θέση της αρχαίας πόλης της Αίγινας.

Την περίοδο της επανάστασης στην Αίγινα κατέφυγαν χιλιάδες κάτοικοι της Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσου και του Ανατολικού Αιγαίου και ιδιαίτερα των περιοχών του Γαλαξειδίου, των Ψαρών και της Αθήνας. Υπολογίζεται ότι στην επανάσταση συμμετείχαν περίπου 400 Αιγινήτες. Την περίοδο 1826-1827 η ελληνική κυβέρνηση εγκαταστάθηκε στο νησί, αφού η ορισθείσα πρωτεύουσα πόλη του Ναυπλίου δεν παρείχε τότε την αναγκαία ασφάλεια. Το 1827 η Αίγινα ορίστηκε και επίσημα ως -προσωρινή- πρώτη πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, ιδιότητα που διατήρησε ως το 1829, με την μεταφορά πλέον της πρωτεύουσας στο Ναύπλιο. Σύμφωνα με τον ιστορικό Εντγκάρ Κινέ (Edgar Quinet), την εποχή του Καποδίστρια ο πληθυσμός ανερχόταν στους δέκα χιλιάδες κατοίκους μαζί με τους πρόσφυγες (που έφτασαν να αποτελούν το 70% των κατοίκων), ενώ σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις ο πληθυσμός ανερχόταν σε σαράντα χιλιάδες. Τότε κατασκευάστηκαν τα κτίρια του Ορφανοτροφείου, στο οποίο στεγάστηκαν το αλληλοδιδακτικό σχολείο και το εθνικό τυπογραφείο, του αρχαιολογικού μουσείου, του κυβερνείου, στο οποίο στεγάστηκε η πρώτη βιβλιοθήκη της χώρας.

Μετά την μεταφορά της πρωτεύουσας η Αίγινα άρχισε να παρακμάζει, ενώ ο πληθυσμός της μειώθηκε κατά το ήμισυ.

Επί δικτατορίας Ιωάννη Μεταξά είχε προβλεφθεί η κατασκευή ναυτικών οχυρών στην Πέρδικα και στον Τούρλο, τα οποία μαζί με το ναυτικό οχυρό των Φλεβών και τα πυροβολεία της Πούντας και του Κεράμου αποτέλεσαν το τμήμα της ελληνικής παράκτιας άμυνας, που έγινε γνωστή ως «Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού» Το 1940 το Πολεμικό Ναυτικό προχώρησε στην πόντιση ναρκών στις θαλάσσιες περιοχές Τούρλου - Φλεβών και Μονής Αιγίνης - Αγίου Γεωργίου Μεθάνων δημιουργώντας έτσι ένα προστατευμένο μέτωπο.Τον Απρίλιο του 1941 γερμανικά αεροπλάνα τύπου στούκας βομβάρδισαν τρεις φορές το νησί της Αίγινας καταστρέφοντας τους δύο λιμενοβραχίονες στο λιμάνι. Τον Μάιο του ίδιου έτους γερμανικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν τα οχυρά του Τούρλου και της Πέρδικας Τον Ιανουάριο του 1942 το γερμανικό υποβρύχιο U 133 βυθίστηκε από νάρκη στα ανοιχτά του Τούρλου.

 

Το νησί παρουσιάζει σημαντικά αξιοθέατα όπως ο Ναός της Αφαίας, η Παλαιοχώρα (ο "νησιωτικός" Μυστράς), τα υπολείμματα του ναού του Ελλανίου Διός, ο προϊστορικός/ιστορικός οικισμός της Κολώνας, ο Πύργος του Μαρκέλλου, η Μητρόπολη, το Μουσείο του Καπράλου, το Λαογραφικό Μουσείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο. Πολύ γνωστές παραλίες του νησιού είναι ο Μαραθώνας, η Αγία Μαρίνα, η Πέρδικα και η Σουβάλα. Δημοφιλές τουριστικό κέντρο αποτελεί επίσης το επιβλητικό Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου μαζί με τον υπερμεγέθη ιερό ναό, καθώς και πληθώρα εκκλησιών που διασώθηκαν μετά την τουρκοκρατία.

Το νησί εξυπηρετείται από τοπικά πούλμαν, έχει οργανωμένο δίκτυο μετακίνησης με λεωφορεία (ΚΤΕΛ) που βρίσκεται στην πλατεία Εθνεργεσίας απέναντι από το λιμάνι, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να επιλέξει να γυρίσει την πόλη πάνω σε μια από τις παραδοσιακές άμαξες.


Το 1896 ο ιατρός Νικόλαος Περόγλου ξεκίνησε την συστηματική καλλιέργεια φιστικιού, η οποία σύντομα άρχισε να γίνεται δημοφιλής στους κατοίκους του νησιού. Από το 1950, η καλλιέργεια του φιστικιού είχε εκτοπίσει σε σημαντικό βαθμό την υπόλοιπη γεωργική δραστηριότητα λόγω του μεγάλου κέρδους που απέδιδε αλλά και της φυλλοξήρας που απειλούσε τα αμπέλια. Στην αρχή της δεκαετίας του 1960 μάλιστα δημιουργήθηκε στην περιοχή Πλακάκια το πρώτο εργοστάσιο αποφλοίωσης φιστικιών από τον Γρηγόριο Κονιδάρη. Η ποιότητα του "φιστικιού Αιγίνης", ονομασία που κατοχυρώθηκε ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) το 1996, θεωρείται διεθνώς εξαιρετική και υπερτερεί σε σχέση με αρκετές ξένες ποικιλίες, κάτι που οφείλεται στις ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες του νησιού (ξηρασία) και στα ηφαιστειογενή χαρακτηριστικά του εδάφους. Οι καρποί της φιστικιάς έχουν κάνει γνωστή την Αίγινα παγκοσμίως. Σήμερα, οι μισοί φιστικοπαραγωγοί είναι μέλη του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αιγίνης. Υπολογίζεται ότι οι φιστικιές της καλύπτουν 29.000 στρέμματα ενώ η συνολική παραγωγή αγγίζει ετησίως τους 2.700 τόνους. Τα τελευταία χρόνια, στα μέσα Σεπτεμβρίου, οργανώνεται κάθε χρόνο το Φεστιβάλ Φιστικιού με την ονομασία "Fistiki Fest".

Η Αίγινα προσελκύει αρκετό κόσμο λόγω της εγγύτητάς της με την Αθήνα με αποτέλεσμα τις τελευταίες δεκαετίες ο τουρισμός να αποτελεί την βασικότερη οικονομική δραστηριότητα των ντόπιων. Στο νησί υπάρχει πλήθος ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων ενώ αποτελεί κλασσικό πέρασμα ιστιοπλοϊκών σκαφών. Σημαντικό ρόλο, επίσης, διαδραματίζει για την οικονομία ο θρησκευτικός τουρισμός, ο οποίος είναι αυξημένος λόγω του Αγίου Νεκταρίου, καθώς και ο αρχαιολογικός τουρισμός λόγω του ναού της Αφαίας αλλά και των βυζαντινών μνημείων.

 

Στις 29 Απριλίου 1829, και συγκεκριμένα στην οικία του Αλέξανδρου Κοντόσταυλου στην Περιβόλα, πραγματοποιήθηκε ο πρώτος επίσημος χορός στον ελλαδικό χώρο, τον οποίο ακολούθησε δεύτερος στην οικία του Σπυρίδωνα Τρικούπη. Μεταξύ των έργων του Ιωάννη Καποδίστρια στη νέα, προσωρινή πρωτεύουσα ήταν και η δημιουργία του πρώτου αρχαιολογικού μουσείου, το οποίο στεγάστηκε είτε στο Εϋνάρδειο Διδασκαλείο ή, αρχικά, στο συγκρότημα του Ορφανοτροφείου. Διευθυντής του ήταν ο Ανδρέας Μουστοξύδης. Στη διάρκεια του 20ού αιώνα η Αίγινα πρόσφερε έμπνευση σε πλήθος λογοτεχνών και εικαστικών καλλιτεχνών, που εγκαταστάθηκαν εκεί. Μεταξύ αυτών ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιάννης Μόραλης, ο Νίκος Νικολάου, ο Χρήστος Καπράλος και πολλοί άλλοι.